Bộ GD&ĐT có giải cứu được nguy cơ tan rã của các trường ngoài công lập?

Trước đó, ngày 17/1/2013, Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập Việt Nam đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng báo cáo tình hình khẩn cấp của khối các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập.

Trong nội dung công văn, thay mặt Hiệp hội, Chủ tịch hội GS.TS Trần Hồng Quân khẳng định rằng: Sự góp mặt của loại hình trường đại học, cao đẳng ngoài công lập vào bức tranh tổng thể giáo dục đại học Việt Nam hơn 20 năm qua đã tạo nên diện mạo mới cho giáo dục - đào tạo Việt Nam, năng động, sáng tạo, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội đầu tư cho giáo dục, tạo thêm cơ hội được học tập và tạo việc làm cho hàng chục vạn người. Đây là kết quả của việc thực hiện đường lối đa dạng hóa, xã hội hóa giáo dục của Đảng và Nhà nước.

Đến năm 2012 cả nước có 81 trường đại học cao đẳng ngoài công lập, dù đã và đang “gồng” mình lên vượt khó khăn để đào tạo nhưng hàng năm mới chỉ đạt 14% số sinh viên cả nước. Điều hệ trọng cấp bách hiện nay là nếu không có những thay đổi kịp thời thì trong vài năm tới chắc chắn một loạt trường ngoài công lập phải đóng cửa, hoặc phá sản; làm nản lòng các nhà giáo và các nhà đầu tư đang hoặc sẽ có ý định tham gia hoạt động giáo dục đào tạo.

Chủ tịch Hiệp hội phân tích, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình hình trên, trong đó nguyên nhân trực tiếp là trong vài năm gần đây chủ trương tuyển sinh tạo những trở ngại làm cho các trường ngoài công lập khó tuyển đủ chỉ tiêu. (Nhiều trường công lập ở địa phương, một số ngành như sư phạm, khoa học xã hội trong nhiều trường công lập khác cũng khó tuyển sinh nhưng các trường này không phá sản vì là trường công có ngân sách Nhà nước rót xuống).

Hiệp hội kiến nghị 3 vấn đề cấp bách, cụ thể:

Thứ nhất, về thi và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2013: Đề nghị Bộ GD-ĐT thực hiện ngay Luật Giáo dục đại học (GDĐH) có hiệu lực từ ngày đầu tiên của năm 2013, trong đó có Điều 34 về chỉ tiêu tuyển sinh và tổ chức tuyển sinh. Theo đó, các “cơ sở giáo dục đại học tự chủ quyết định phương thức tuyển sinh và chịu trách nhiệm về công tác tuyển sinh”. “Phương thức tuyển sinh gồm: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp thi tuyển và xét tuyển”(mục 2. Điều 34 Luật GDĐH). Đây là điều khoản tốt trong Luật GDĐH, cần được thực hiện ngay từ mùa thi năm 2013 và đúng tinh thần trên. Bộ GD-ĐT chỉ cần tổ chức tốt kỳ thi tốt nghiệp THPT, còn công việc tuyển sinh: thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp thi tuyển và xét tuyển sinh thì trao quyền tự chủ cho các trường, thực hiện theo đúng Luật GDĐH.

Không gì lãng phí hơn khi một trường đại học với đủ cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ giảng viên mà không còn nguồn học sinh THPT đạt trên “điểm sàn” để tuyển sinh viên đến học. Thực tế với cung cách thi tuyển sinh hiện nay, mỗi năm có khoảng nửa triệu học sinh tốt nghiệp THPT nhưng kết quả thi dưới “điểm sàn” nên không được tiếp tục học đại học, cao đẳng trên đất nước mình. Nhiều em trong số đó phải lo kinh phí để đi du học tự túc ở nước ngoài hoặc du học tại chỗ trong các trường nước ngoài được phép đào tạo tại Việt Nam. Tại các trường đại học nước ngoài các em vào học chỉ cần có bằng tốt nghiệp THPT.

Thứ hai, đề nghị Chính phủ chỉ đạo tổ chức Hội nghị tổng kết 20 năm phát triển mô hình giáo dục đại học ngoài công lập, tổng kết đánh giá việc thực hiện Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP, Nghị định 69/2009/NĐ-CP và các văn bản có liên quan, tổng kết thực tiễn, rút ra những bài học kinh nghiệm. Đồng thời cần tổ chức nghiên cứu những bài học thành công về phát triển giáo dục đại học ngoài công lập của Hàn Quốc, Malaysia, Singapore để vận dụng sáng tạo.

Thứ ba, Hiệp hội xin được gặp và báo cáo trực tiếp với Thủ tướng một số nội dung khẩn cấp khác liên quan vấn đề tồn tại, phát triển hay tan rã cả một hệ thống giáo dục đại học ngoài công lập với bao công sức, tâm huyết gây dựng hơn 20 năm qua, Hiệp hội muốn được trực tiếp báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ, nhằm: trước mắt là giải cứu hệ thống giáo dục ngoài công lập khỏi nguy cơ tan rã; sau là nhằm phát triển mạnh hệ thống này đồng thời thúc đẩy toàn bộ hệ thống giáo dục đại học Việt Nam phát triển mạnh mẽ.

Hồng Hạnh (DT)