Chương trình phân ban THPT ban đầu được thí điểm với 2 ban khoa học tự nhiên (gọi là ban A: học nâng cao các môn toán, lý, hóa, sinh) và ban khoa học xã hội - nhân văn (ban C: văn, sử, địa, ngoại ngữ). Sau một thời gian thực hiện, Bộ GD-ĐT bổ sung thêm ban cơ bản dành cho những học sinh không có thiên hướng ở môn học nào.
Đổ dồn về ban cơ bản
Ông Nguyễn Đình Thịnh, Hiệu trưởng Trường THPT Hoàng Hoa Thám (quận Bình Thạnh - TPHCM), cho biết từ khi Bộ GD-ĐT triển khai chương trình phân ban THPT đến nay chưa năm nào trường tổ chức được các lớp ban A hay C dù năm nào trường cũng tư vấn việc học phân ban cho phụ huynh, học sinh lớp 10.
Ông Kim Vĩnh Phúc, Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh, cho biết đặc điểm của học sinh các trường gốc bán công là đầu vào yếu, trong khi chương trình phân ban học nặng hơn nên học sinh không đăng ký. Ông Phúc cho biết môn sinh ở chương trình cơ bản học khoảng 42 bài, trong khi chương trình ban A lên tới 62 bài. Các môn khác như toán, lý, hóa cũng tương tự.
Ngay cả học sinh ở các trường THPT thuộc tốp đầu ở TPHCM cũng từ chối ban A và ban C. Tại Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, nhiều năm qua, học sinh vẫn chỉ đăng ký học ban cơ bản. Bà Phạm Thị Lệ Nhân, hiệu trưởng nhà trường, cho biết hằng năm khi có danh sách học sinh trúng tuyển lớp 10, trường đã tổ chức tư vấn, giải thích cho phụ huynh, học sinh về chương trình phân ban và hướng đi của từng ban để học sinh chọn ban cho phù hợp. Tuy nhiên, năm nào học sinh cũng chỉ chọn ban cơ bản.
Thống kê của Sở GD-ĐT TPHCM cho biết tỉ lệ học sinh đăng ký học ban cơ bản tăng từng năm: Năm học 2006-2007, năm đầu tiên triển khai đại trà chương trình phân ban THPT, TPHCM có 75% học sinh học ban cơ bản, 22% học sinh học ban A, 3% học sinh học ban C. Đến năm học 2012-2013, dù không thống kê cụ thể nhưng đại diện Phòng Giáo dục Trung học của Sở GD-ĐT cho biết hầu hết học sinh đăng ký học ban cơ bản.
Mục tiêu là thi đại học
Tại sao học sinh lại từ chối việc phân ban của Bộ GD-ĐT? Câu trả lời được hiệu trưởng các trường đưa ra là học ban cơ bản nhẹ nhàng hơn, uyển chuyển hơn mà vẫn đạt được mục tiêu cuối cùng là thi ĐH.
Sau 7 năm thực hiện đại trà chương trình phân ban, hiệu trưởng các trường THPT ở TPHCM cho rằng dù Bộ GD-ĐT có thừa nhận hay không nhưng thực tế chương trình phân ban THPT đã phá sản. Nguyên nhân là chương trình phân ban thiếu tính thực tế và dù phân ban nhưng cách đánh giá môn phân ban và không phân ban cũng không có gì khác nhau nên học sinh không chọn học phân ban.
Còn người học thì vẫn phân ban Ông Nguyễn Vinh Hiển, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, từng nói việc học sinh chủ yếu chọn ban cơ bản vì ban này có hướng tự chọn nhiều hơn, linh hoạt hơn, phù hợp nhiều đối tượng khác nhau hơn. Ông Hiển cũng cho biết đến khi có chương trình mới - khoảng năm 2015, chương trình phân ban vẫn chưa có gì thay đổi. Hiện 3 ban trên vẫn tồn tại và vẫn có học sinh học dù có thể chênh lệch. Chỉ có thể nói đến việc bỏ ban nào đó khi không có ai học nhưng còn người học thì các ban vẫn còn tồn tại. |
Thứ trưởng Bộ GD - Phạm Ngọc Thưởng cho biết Bộ GD dự kiến sẽ yêu cầu các địa phương đổi môn thi thứ 3 hàng năm do nhiều trường THCS dạy lệch theo tư tưởng thi gì học nấy.
Phản hồi dự thảo quy chế tuyển sinh vào lớp 10 của Bộ GD, Sở GD TPHCM đề xuất giữ ổn định các môn thi vào lớp 10 thay vì phải thay đổi môn thi thứ 3 hàng năm.
Bộ GD đã chính thức công bố dự thảo quy chế tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025 - 2026 chung cho các tỉnh trên cả nước như sau:
Sở GD TPHCM muốn được chủ động trong việc chọn môn thi thứ 3 tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2025 - 2026.