Đề thi học kì 1 lớp 10 môn Ngữ Văn năm 2013 (Phần 2)

Câu

                                         Nội dung

Điểm

Câu 1

Câu a. Các nhân tố giao tiếp thể hiện trong câu ca dao sau

- NVGT :Cô gái

- HCGT: Trong xã hội phong kiến

 - NDGT: nói lên vẻ đẹp và thân phận bị phụ thuộc.( tấm lụa đào), lên án sự bất công của XHPK đối với người phụ nữ

-  Cách nói: lối mở đầu, , thể thơ lục bát, hình ảnh so sánh, ẩn dụ.

Câu b.

* Hoán dụ: Rừng núi

- PT: Rừng núi chỉ người dân ở Việt Bắc, lấy vật thể thiên nhiên để gọi thay cho người

* Hoán dụ: Bàn tay, Ẩn dụ: Sỏi đá

- PT: Bàn tay chỉ bộ phận của cơ thể, T/g lấy bàn tay chỉ toàn bộ con người lao động và sức mạnh trí óc, thể lực cải tạo thiên nhiên và xã hội

1.0

0.25

0.25

0.25

0.25

1.0

0.25

0.25

0.25

0.25

Câu 2

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương.

   ADV nước Âu Lạc xây loa thành cứ đắp xong lại đổ. Sau đó nhà vua được thần rùa vàng giúp đỡ mới xây xong thành. Thần còn cho ADV chiếc vuốt để làm lấy nỏ chống giặc ngoại xâm. Triệu Đà đem quân sang xâm lược nhưng bị đánh bại. Ít lâu sau, TĐ  cầu hôn MC, TT  đã đánh tráo nỏ thần mang về nước cho TĐ, TĐ đem quân sang xâm lược Âu Lạc.

Mất lấy nỏ thần, ADV thua trận bèn cùng MC chạy trốn về phươngNam. Nhà vua cầu cứu Rùa vàng được thần cho biết “kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó” hiểu người con, vua rút kiếm chém MC sau đó cầm sừng tê giác theo RV xuống biển

2.0

1.0

1.0

Câu 3

Phân tích bài ca dao

* Yêu cầu về kỹ năng

- Biết cách làm bài văn nghị luận văn học

- Kết cấu rõ ràng, chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, văn cảm xúc, gợi hình

- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, viết câu

* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được những ý cơ bản sau:

a. Mở bài

- Giới thiệu ca dao

- Giới thiệu về bài ca dao khăn thương

b. Thân bài

- Nỗi niềm của cô gái đối với người yêu đọng lại trong tấm khăn( PT- DC): Hình ảnh biểu tượng khăn, mắt, đèn - nỗi niềm cô gái đối với người yêu

-  Tâm trạng ngổn ngang, trăm mối tơ vò.Nỗi nhớ ấy dẫn đến cảnh khóc thầm.( PT -DC): Con người đang trằn trọc thâu đêm trong nỗi nhớ thương đằng đẳng với thời gian.

- Nhớ thương ngừơi yêu nhưng vẫn lo lắng cho số phận của mình, duyên phận đôi lứa “Không yên 1 bề”( PT –DC)

- Trong cuộc sống của người phụ nữ xưa và hệ thống của những bài ca dao than thân về hôn nhân gia đình

ó Ý nghĩa: Hạnh phúc lứa đôi của họ thường bấp bênh vì tình yêu tha thiết đâu đã dẫn đến hôn nhân cụ thể nơm nớp một nỗi lo sợ.

* Nghệ thuật.

Hình ảnh biểu tượng.

-Cách so sánh, ẩn dụ, thể thơ lục bát, song thất lục bát

c. Kết bài

Ngợi ca và khẳng định vẻ đẹp đời sống tâm hồn, tư tưởng tình cảm của người bình dân VN xưa trong CD-DC 

6.0

0.5

1,0

1.0

1.0

1.5

0.5

0.5

Câu

Nội dung

Điểm

Câu 1

Câu a. Các nhân tố giao tiếp thể hiện trong câu ca dao sau

- NVGT: chàng trai &cô gái đều ở độ thanh xuân.0.25

- HCGT: Vào đêm trăng thanh thời gian thích hợp cho những câu chuyện tâm tình nam nữ trẻ tuổi, bộc bạch tình cảm.0.25

- NDGT: nhân vật anh nói về việc tre non đủ lá & đặt v/đ “chuyện đan sàng→ ngụ ý nói chuyện tình duyên của hai người.0.25

- Cách nói của chàng trai rất phù hợp với nd gt & mđ bởi nó vừa tế nhị dễ hiểu.0.25

Câu b.  Tìm BPTT…..

*Ẩn dụ: Mặt trời chân lí, bừng nắng hạ

- PT:

- Bừng nắng hạ: chói chang, rực rỡ, niềm vui sướng khi TH giác ngộ lí tưởng CM.Mặt trời: ánh sáng của thiên nhiên, đảng soi đường dẫn lối tiếng reo vui khi gặp lí tưởng của Đảng

 * Hoán dụ: Sen, Cúc

- PT: - Sen nở vào mùa hạ.Cúc nở vào mùa thu →Tác giả lấy loài hoa chỉ mùa trong năm

1.0

0.25

0.25

0.25

0.25

1.0

0.25

0.25

0.25

0.25

Câu 2

Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu.

   MC là con gái ADV, sau khi vua cha xây đựơc thành và có được lẫy nỏ thần. MC được gả cho TT con trai của TĐ, người đã cử binh sang xâm lược Âu Lạc bị ADV đánh bại. Tin yêu chồng và mất cảnh giác MC bị TT đánh tráo nỏ thần. TĐ cất quân sang AL đánh bại ADV, MC theo cha chạy trốn vừa chạy vừa rắc lông ngỗng chỉ đường cho chồng.

 Thần RV hiện lên báo cho nhà vua biết MC chính là giặc. Trước khi bị vua cha chém MC khấn: Nếu mình có lòng phản nghịch thì chết đi sẽ hóa thành cát bụi, mà nếu một lòng trung hiếu mà bị lừa dốí thì chết sẽ hoá thành châu ngọc. MC chết, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu

2.0

1.0

1.0

Câu 3

Phân tích bài ca dao

* Yêu cầu về kỹ năng

- Biết cách làm bài văn nghị luận văn học

- Kết cấu rõ ràng, chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, văn cảm xúc, gợi hình

- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, viết câu

* Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được những ý cơ bản sau:

a. Mở bài

- Giới thiệu

- Giới thiệu về bài ca dao “Dẫn cưới”

b. Thân bài

- Đây là tiếng cười tự trào của người bình dân trong bài ca dao. Người lao động tư cười mình trong hoàn cảnh nghèo 

- Lối nói khoa trương, phóng đại, đối lập ( PT- DC)

- Chi tiết hài hước: “Miễn là  …mời làng”  nói đùa, nói vui, giàu ý nghĩa, làm vơi nhẹ nỗi vất vả  về cuộc sống thường ngày.

- Một lời thách cưới “một nhà khoai lang”,thật vô tư, vô tư thanh thản mà lạc quan yêu đời.Khiến cho lời thách cưới trở nên dí dỏm, đáng yêu và cao đẹp

- Triết lí nhân sinh của người lao động: đặt tình nghĩa cao hơn của cải.

* Nghệ thuật.

Hư cấu, dựng cảnh tài tình, khắc họa nhân vật bằng những nét điển hình.

-Cường điệu, phóng đại, tương phản.

-Dùng ngôn từ đời thường mà đầy hàm ý.

c. Kết bài

Cuộc sống tuy nghèo khổ nhưng tâm hồn lạc quan yêu đời  và triết lí nhân sinh lành mạnh của người lao động VN trong CD- DC

6,0

0.5

0.5

1.0

1.0

1.5

1.0

0.5