Sinh viên mất nhiều cơ hội việc làm vì coi nhẹ kỹ năng

Do thiếu kỹ năng nên sinh viên (SV) Việt Nam đang đánh mất nhiều cơ hội. Nhiều tập đoàn, công ty có nhiều chương trình, hợp tác quốc tế dành cho nhân sự trẻ nhưng không tìm được người tham dự do cử nhân yếu kỹ năng, kém ngoại ngữ.

Sửng sốt nhất đã có những học bổng dành cho SV các trường ĐH nhưng không tìm đủ SV đáp ứng được các điều kiện để trao, chủ yếu do SV thiếu kỹ năng, định hướng bản thân… Thế nhưng thực tế hiện nay, SV vẫn còn coi nhẹ việc trau dồi kỹ năng bên cạnh kiến thức chuyên môn.

Tại chương trình “Làm thế nào để cân bằng giữa học tập và phát triển kĩ năng?” do tổ chức sinh viên quốc tế (AIESEC) tại ĐH Ngoại thương TPHCM tổ chức vào ngày 6/1, bà Lê Thị Minh Hoa (chuyên viên của đài 1080) cho rằng phần đông SV chưa hiểu được tầm quan trọng của việc rèn luyện kỹ năng. Các bạn chỉ dừng ở mức biết trên lý thuyết chứ không biết cách biến thành kỹ năng thực tế.

Kể cả SV từng theo học các lớp kỹ năng mềm mà bà Hoa tham gia giảng dạy, nhiều SV cũng không biết lý do, mục tiêu mình theo học. Có SV bảo đi học chỉ vì nhà trường yêu cầu có chứng chỉ kỹ năng mềm để đảo bảo đầu ra, rất ít SV hiểu rằng kỹ năng cần thiết cho bản thân trong cuộc sống và công việc.

“SV năm nhất cho đến năm ba, các bạn đều gặp khó khăn trong việc thiệt lập lịch học hay viết một bản kế hoạch… Từng đó thời gian họ vẫn chỉ dừng lại ở chỗ biết, có kiến thức lý thuyết chứ không phát triển được thành kỹ năng để hành động. Chỉ khi hành động được lặp đi lặp lại thì kiến thức mới trở thành kỹ năng và kỹ năng cần phải rèn luyện”, bà Hoa nhấn mạnh.

ThS Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu (ĐH Sư phạm TPHCM) cho hay những năm ở giảng đường, nhiều SV chỉ cần biết học và học mà quên mất rằng đó còn là thời gian để mình rèn luyện kỹ năng nên các bạn tự đánh mất rất nhiều cơ hội.

SV có thể đến các lớp dạy kỹ năng để theo học nhưng theo ThS Khắc Hiếu, các bạn phải hiểu ở đó người ta chỉ cho mình cách thức, phương hướng chứ không đem đến sự thực tập. Chính SV phải đưa mình vào các hoạt động khác nhau như hoạt động xã hội ở trường lớp, ở CLB, làm lớp trưởng, tổ trưởng và đi làm thêm… Học kỹ năng bằng phải bằng cách sống thật vì chỉ khi thông qua các hoạt động thực tế mới hình thành kỹ năng.

Chuyên gia này cũng lưu ý, có 3 nhóm kỹ năng cơ bản là kỹ năng để áp dụng cho bản thân (khám phá bản thân và xác lập mục tiêu), kỹ năng dành cho công việc và kỹ năng để ứng dụng trong xã hội. Bên cạnh đó, mỗi người phải xác định được điều gì quan trọng, cần thiết với mình. SV trường Sư phạm sẽ chú trọng đến kỹ năng khác với SV trường Kinh tế, Ngoại thương… và còn tùy thuộc vào mục tiêu của mỗi người.

Theo kết quả khảo sát SV từ các nguồn thông tin của các trường ĐH Quốc gia TPHCM, ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM và ĐH Nông lâm TPHCM cùng khảo sát của Trung tâm Dự báo nguồn nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM (Falmi) với số lượng trên 25.000 SV, nhiều kết quả cho thấy SV còn coi nhẹ các kỹ năng.

Chỉ 10% SV cho rằng cần kỹ năng mềm và 7% SV cho rằng cần kỹ năng thực hành để được tuyển dụng và làm việc hiệu quả. Còn phần lớn (54%) SV cho rằng doanh nghiệp chỉ cần kiến thức chuyên môn.

Ngoài ra, ở nội dung khảo sát SV có nên tự trang bị kỹ năng hay không thì 11% SV cho là không cần thiết và 89% cho là cần thiết. Tuy nhiên, chỉ khoảng 57% SV chia sẻ trang bị kỹ cần năng thông gia đoàn hội, học ngoại khóa, đi làm thêm, qua tài liệu…

Ông Trần Anh Tuấn - Phó giám đốc thường trực Falmi cho hay nhiều doanh nghiệp nói rằng, những ứng viên tìm việc với bằng cấp trường lớp và kinh nghệm cần thiết thời điểm này rất nhiều. Nhưng để tìm được ứng viên lý tưởng đáp ứng đủ các kỹ năng lại không hề dễ dàng.