Từ 2013: Bộ GD&ĐT khuyến khích các trường tuyển sinh riêng

Bộ đang cùng các trường nghiên cứu đổi mới căn bản cách thi cử áp dụng sau năm 2015, đồng thời với việc đổi mới chương trình ở bậc phổ thông.

Thứ trưởng GD&ĐT Bùi Văn Ga (thứ nhất, trái sang).

Xin Thứ trưởng cho biết những chủ trương mới trong tuyển sinh nói chung và cho mùa tuyển sinh 2013?

Những thay đổi lớn trong thi cử cần được nghiên cứu thận trọng, chuẩn bị kỹ lưỡng để áp dụng lâu dài. Phương thức thi “3 chung” đã được áp dụng hơn 10 năm nay và đã tạo được niềm tin trong xã hội về tính nghiêm túc, công bằng, khách quan của nó.

Từ nay đến năm 2015, song song với phương thức “3 chung”, Bộ khuyến khích các trường có đủ điều kiện thực hiện tuyển sinh riêng theo quy định của Luật Giáo dục Đại học (GDĐH). Để thực hiện tuyển sinh riêng, các trường cần có đề án thể hiện rõ năng lực thực hiện tuyển sinh riêng của mình đồng thời cam kết chịu trách nhiệm về tính nghiêm túc, khách quan, công bằng, không tái diễn luyện thi...

Luật qui định rõ 3 hình thức là thi tuyển, xét tuyển hay kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Những trường nào có đề án tuyển sinh đảm bảo các điều kiện nêu trên sẽ được Bộ phê duyệt, không phân biệt là trường công lập hay ngoài công lập. Hiện tại, Bộ đã phê duyệt đề án tuyển sinh riêng của 10 trường khối năng khiếu nghệ thuật để thực hiện trong kỳ tuyển sinh năm 2013.

Cụ thể là những vấn đề nào?

Những vấn đề năm 2012 đã được điều chỉnh bằng các văn bản cá biệt thì nay được đưa vào quy chế, đặc biệt là chính sách ưu tiên theo đối tượng và khu vực. Chính sách ưu tiên đặc biệt đã được đưa vào quy chế tuyển sinh năm 2012 áp dụng cho thí sinh ở 62 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a của Chính phủ nay được bổ sung thêm 20 huyện biên giới, hải đảo của vùng Tây Nam Bộ.

Những thí sinh thuộc các địa phương này sẽ được các nhà trường xét tuyển rồi bồi dưỡng kiến thức trước khi vào học, không tham gia kỳ thi tuyển sinh.

Mặt khác, đối với thí sinh các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ nếu có nguyện vọng học tập tại các trường đại học, cao đẳng trong các vùng này thì điểm sàn được lấy thấp hơn 1 điểm so với quy định. Những thí sinh này được bồi dưỡng thêm kiến thức 6 tháng trước khi học chính thức.

Thời gian xét tuyển năm nay dự định kết thúc vào ngày 30-10. Các trường có thể xét tuyển nhiều đợt nhưng thời gian tối thiểu mỗi đợt không dưới 20 ngày để đảm bảo tính công bằng cho mọi thí sinh.

Để tăng cường sự giám sát xã hội đối với kỳ thi, dựa trên kết quả năm 2012, năm nay Bộ đưa vào qui chế quy định cho phép thí sinh được mang vào phòng thi các loại máy ghi âm, ghi hình, máy ảnh chỉ có chức năng ghi thông tin, không truyền được thông tin ra ngoài phòng thi và người sử dụng không nghe được âm thanh, không xem được hình ảnh trực tiếp, tại chỗ nếu không có thiết bị hỗ trợ khác.

Năm nay, những thí sinh có nguyện vọng thi liên thông vào các trường có tuyển sinh đối tượng này cũng sẽ đăng ký dự thi chung kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng chính quy.

Vì vậy, trong hồ sơ dự thi, Bộ đã bổ sung thêm các chi tiết này để thí sinh đăng ký và các trường dựa vào đó xét tuyển. Các trường được chủ động trong phân bố chỉ tiêu liên thông chính qui nhưng không quá 20% trong tổng chỉ tiêu chính qui chung được xác định theo năng lực đào tạo của trường quy định tại Thông tư 57.

Sau khi ngành GD&ĐT đưa ra chủ trương thí sinh học liên thông tốt nghiệp dưới 36 tháng phải thi tuyển sinh đầu vào đại học 3 chung cùng các thí sinh khác gây sự bất bình trong dư luận các học sinh học liên thông và các trường ĐH, CĐ với lý do: người học sẽ không mặn mà với hệ này nữa và các trường sẽ càng khó tuyển hơn. Vậy vì sao Bộ vẫn giữ nguyên chủ trương này ?

Đào tạo liên thông chỉ là cách tổ chức đào tạo, trong đó thừa nhận kết quả học tập đã có của người học ở bậc đào tạo trước đó khi tham gia học tập ở bậc cao hơn, nhằm giảm thời gian học tập, chứ không phải là hệ đào tạo mới.

Trong thời gian thí điểm vừa qua, do quy chế chưa cụ thể khiến nhiều người hiểu nhầm đào tạo liên thông là một hệ đào tạo mới với chương trình riêng, tuyển sinh riêng, đánh giá chất lượng riêng… Điều này đã dẫn đến hệ lụy là chất lượng đào tạo không đảm bảo, người sử dụng lao động từ chối tuyển dụng, gây thiệt thòi quyền lợi cho người học.

Theo Luật Giáo dục Đại học giáo dục đại học chỉ có hai hệ là giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên. Do đó, đào tạo liên thông phải tuân thủ theo quy định hoặc của hệ chính quy, hoặc của hệ thường xuyên, chứ không có quy định riêng.

Nói cụ thể hơn, người học nếu trúng tuyển vào học liên thông thì cùng học theo một chương trình, cùng theo một thước đo chất lượng như những sinh viên khác. Lợi thế của người học liên thông là thời gian đào tạo được rút ngắn theo quy định của Luật GDĐH do được công nhận những kiến thức đã học ở các cấp đào tạo trước đó.

Thông tư mới không hề gây khó khăn đối với thí sinh có nguyện vọng học liên thông lên bậc học cao hơn, mà ngược lại còn tạo điều kiện thuận lợi để thí sinh thể hiện năng lực của mình, tùy theo thế mạnh của từng người.

Theo đó, người học có thể thể hiện năng lực bằng 1 trong 2 cách: hoặc bằng kiến thức cơ bản hoặc bằng kiến thức chuyên môn. Nếu muốn thể hiện năng lực kiến thức cơ bản thì có thể dự thi ngay sau khi tốt nghiệp. Nếu muốn thể hiện năng lực chuyên môn thì thí sinh phải có thời gian hoạt động nghề nghiệp nhất định.

Việc ban hành thông tư mới quy định về đào tạo liên thông là rất cần thiết, không thể chậm trễ hơn, để chấn chỉnh những bất cập hiện nay, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực và đảm bảo quyền lợi người học.

Cũng có ý kiến cho rằng, chất lượng bài làm của thí sinh dự thi đại học năm qua thấp nên không đủ nguồn tuyển. Năm nay, Bộ có điều chỉnh cách ra đề thi để có mặt bằng điểm cao hơn năm trước?

Đề thi được xây dựng trên nguyên tắc nội dung nằm trong chương trình phổ thông, chủ yếu là lớp 12, không quá khó, không đánh đố thí sinh và có tính phân loại cao. Việc ra đề đã có sự tham gia đông đảo của các thầy, cô giáo trực tiếp dạy phổ thông.

Do đề thi tuyển sinh cần có tính phân loại nên có những phần dễ, phần trung bình và phần khó. Phân tích phổ điểm những năm qua cho thấy, rất nhiều thí sinh đạt điểm quá thấp, khoảng 1 vài điểm mỗi môn.

Điều này có nghĩa là những thí sinh này chỉ có thể làm được những câu thật dễ. Bản chất vấn đề là xác định cho chuẩn ngưỡng kiến thức tối thiểu để thí sinh trúng tuyển có thể tham gia học tập được. Với cách tiếp cận đó thì việc điều chỉnh điểm sàn mang tính thuyết phục cao hơn là điều chỉnh cấu trúc đề thi.

Cám ơn Thứ trưởng.

Hồ Thu (TP)